Langkah mengurangkan fenomena pulau haba di bandar.

1)  Meningkatkan kawasan hijau atau ‘zon penampan’ di kawasan bandar dengan membanyakkan kawasan hijau bermakna dapat meningkatkan proses sejatan di kawasan bandar dan mengurangkan kadar penyimpanan haba pendam oleh bahan-bahan binaan. Oleh demikian,  keadaan persekitaran bandar menjadi lebih sejuk apabila kadar kelembapan bandingan lebih tinggi.

2) Peningkatan suhu bandar sehingga membawa kepada pembentukan Pulau Haba  boleh juga dikurangkan melalui peningkatan kawasan badan air. Peranan badan air dalam mengurangkan suhu di kawasan bandar. Selain itu, usaha membanyakkan kawasan pancutan air di kawasan bandar boleh juga mengurangkan kadar suhu yang tinggi. Pancutan air mampu meningkatkan kadar kelembapan bandingan dan dengan itu mengurangkan suhu sekitaran dalam bandar.

3) Pengurangan penggunaan bahan berbentuk cermin atau yang mampu memantulkan bahangan pada kadar yang tinggi. Ini disebabkan peningkatan pantulan bahangan boleh meningkatkan pembebasan haba ke ruang sekitaran bandar. Dengan itu, boleh meningkatkan kadar suhu bandar sehingga membentuk pulau haba.

4)  Konsep penanaman pokok di atas bumbung-bumbung bangunan yang rata atau konsep bumbung hijau. Dengan cara ini, masalah banjir kilat di kawasan bandar boleh dikurangkan di samping mengurangkan masalah suhu bandar yang tinggi.

Sebab-sebab terjadinya pulau haba di bandar.

Sebab-sebab terjadinya pulau haba di di bandar adalah :

1) Kekurangan litupan tumbuhan atau pokok-pokok peneduh yang mampu bertindak menyederhanakan suhu. Perubahan landskap yang ketara dari hutan semula jadi bertukar kepada “hutan batu”.

2) Adanya banyak bahan atau sumber yang boleh menyerap dan menyimpan bahangan matahari sebagai haba pendam seperti bangunan konkrit, tar, aspalt, bahan-bahan pencemar udara dan sebagainya. Bahangan matahari yang tersimpan di waktu siang akan dibebaskan di waktu malam.

3) Perlepasan gas-gas rumah hijau seperti karbon dioksida, karbon monoksida dan hidrokarbon daripada kenderaan dan industri yang juga mampu memerangkap bahangan matahari.

4)   Perlepasan banyak tenaga haba di bandar yang berpunca dari sumber janakuasa kilang, sumber kenderaan bergerak dan juga dari metabolisme badan manusia sendiri yang ramai tinggal di bandar. 

Ciri-ciri cuaca di bandar yang mengalami pulau haba

Kawasan bandar yang mengalami pulau haba mempunyai ciri-ciri cuaca yang tersendiri dan berbeza dengan kawasan pinggirannya. Antara ciri-ciri tersebut ialah:

1)  Suhu yang lebih tinggi atau cuaca yang lebih panas di kawasan bandar berbanding dengan kawasan pinggir bandar. Kecerunan suhu adalah tinggi di pusat bandar kemudian semakin menurun menghala ke pinggirnya.

2) Kelembapan udara yang rendah. Kewujudan udara kering di bandar berbanding dengan pinggirnya yang lebih lembap dan nyaman.

3)   Kekerapan kejadian hujan perolakan yang lebih tinggi di bandar berpunca daripada kadar sejatan permukaan yang tinggi dari haba yang lebih banyak tersimpan di bandar.

hujan perolakan

4)  Wujudnya tekanan udara yang rendah akibat suhu yang tinggi di pusat bandar. Kesannya tiupan angin yang lebih kencang bertiup masuk dari luar ke kawasan pusat bandar. Kejadian ini dikenalai sebagai badai.

5)   Komposisi udara atau lapisan udara yang tebal diseliputi jerebu dan bahan pencemar khususnya dalam keadaan udara yag lebih kering di bandar.

Konsep Iklim Bandar

Kajian iklim bandar merupakan satu cabang ilmu kaji iklim dan cuaca. Secara amnya, iklim bandar didefinisikan sebagai fenomena cuaca dan iklim mikro yang terbentuk dan dialami oleh keluasan di sesuatu kawasan yang terbatas iaitu di kawasan bandar. Ciri-ciri iklim mikro ini amat berbeza dengan kawasan pinggir bandar atau dengan keadaan sebelum berlakunya pembandaran. Pengaruh pembandaran membentuk satu ciri iklim yang tersendiri. Kaji iklim bandar dibuat secara perbandingan antara unsur-unsur iklim yang terbentuk di kawasan bandar dengan kawasan pinggir bandar atau kawasan luar bandar.

Perubahan suhu dan fenomena pulau haba.

Suhu adalah satu unsur utama yang mengalami perubahan akibat aktiviti manusia di bandar. Peningkatan terhadap suhu di pusat bandar sehingga beberapa darjah celcius melebihi daripada suhu sekitaran di pinggir bandar menghasilkan satu fenomena yang dikenali sebagai pulau haba. Bangunan konkrit, jalan berturap, medan letak kereta berbitumen merupakan bahan yang menggalakkan proses pengaliran haba dan simpanan haba pada siang hari sebagai bahan pendam dan dibebaskan pada waktu malam bagi mengimbangi kehilangan haba di permukaan bumi. Pembebasan haba dari bumi ini sepatutnya terus dilesapkan di angkasa, tetapi proses ini tidak berlaku di bandar. Sebaliknya, haba bumi akan dihalang oleh bahan-bahan pencemar di udara yang kemudian memantulkan kembali tenaga tersebut ke bumi.

Kesan-Kesan Fenomena Hujan asid

Gangguan kesihatan

Boleh memudaratkan kesihatan tidak kira golongan tua mahu pun muda terutama penyakit asma. Manakala bagi kanak-kanak pula fenomena ini boleh menyebabkan sakit batuk, alergi dan selsema. Air dan hujan asid yang bercampur dengan plumbun. Kadium dan aluminium berbahaya kepada manusia apabila diminum dimana ia boleh menyebabkan penyakit cirit birit.

Tanah dan Tumbuhan

Menyebabkan kemusnahan hutan kerana terkena hujan asid. Contohnya 70% hutan di Czechslovakia musnah akibat terkena hujan asid. Selain itu, kandungan alkali dan asid dalam tanah menjadi tidak seimbang dan mempengaruhi keseimbangan dan kestabilan tanah. Nilai pH kurang daripada 6 akan menyebabkan bahan-bahan organik tanah mati, maka tanah ini menjadi tidak subur dengan ketiadaan nutrien di dalamnya. Selain itu, ia turut memusnahkan fungsi daun.

Kerosakan harta benda

Berlakunya kelunturan warna bangunan, warna kereta, mempercepatkan proses pengkaratan besi seperti di bangunan tinggi, di jambatan dan sebagainya yang memerlukan kos yang tinggi dalam proses membaik pulih.

Kerosakan disebabkan hujan asid

Punca-punca yang menggalakkan Fenomena Hujan Asid

Punca Perindustrian

Pada masa kini, perindustrian merupakan punca utama yang banyak membebaskan bahan-bahan pencemar ke udara seperti karbon dioksida, karbon monoksida, sulfur dioksida, hidrokarbon-hidrokarbon dan sebagainya.

Punca Kenderaan Bermotor

Menggunkana bahan api fosil sebagai bahan bakarnya seperti penggunaan petrol tanpa plumbum. Pembakaran yang tidak lengkap oleh sistem enjin akan menyebabkan gas-gas pencemar terbebas ke udara.

Punca semula jadi

Khususnya letusan gunung berapi yang mengeluarkan gas-gas sulfur dalam kuantiti yang banyak untuk menghasilkan asid sulfurik seperti dalam kes letupan gunung berapi Pinatubo di Filipina.

Punca dari stesen jana kuasa elektrik

Menggunakan bahan bakar konvensional seperti arang batu, petroleum dan gas sli juga banyak membebaskan pencemar ke udara.

Konsep Hujan Asid

Hujan asid ialah air hujan yang mengandungi tahap keasidan yang tinggi (pH kurang daripada 5) seperti air hujan yang mengandungi asid sulfurik dan asid nitrit. Pembentukkannya berkait rapat dengan proses kondensasi yang dijalankan oleh bahan-bahan pencemar di udara seperti sulfur dioksida, nitrus dioksida, karbon monoksida dan lain-lainlagi. Bahan pencemar ini berfungsi sebagai nukleus kondensasi yang mampu menyerap wap air ke arahnya, tepu dan akhirnya turun sebagai hujan berasid.

                Fenomena-Fenomena Hujan Asid

Langkah dalam mengatasi Pencemaran Udara dan Jerebu

Undang-undang

Mengenakan tindakan undang-undang terhadap individu mahupun syarikat yang melakukan pembakaran awam terutamanya di kawasan ladang. Contohnya, pihak kerajaan Indonesia telah bertegas akan mengenakan tindakan undang-undang dan denda kepada syarikat dan orang perseorangan yang menjalankan pembersihan ladang menggunakan kaedah tebang dan bakar secara tidak sah.

Pembenihan Awan

Pembenihan awan dilakukan bagi memastikan hujan turun kerana hujan merupakan pembersih udara semula jadi yang terbaik. Menyedari hakikat itu, pihak Jabatan Alam Sekitar telah berkerjasam dengan Puncak Niaga Sdn. Bhd telah melakukan beberapa siri pembenihan awam khusunya di kawasan sekitar Lembah Klang dan negeri Selangor. Usaha ini dilakukan melalui dengan menyembur larutan garam iodid ke dalam gumpalan awam kumulusnimbus. Larutan garam iodid bertindak sebagai nukleus kondensasi menarik wap-wap air dalam awan tersebut bagi tujuan mempercepatkan pembentukkan hablur-hablur air.

Melalui Pendidikan

Pengurusan alam sekitar boleh juga dilakukan melalui program pendidikan alamsekitar iaitu samada secara formal atau tidak formal. Program pendidikan ini juga bolehdijalankan oleh JAS dan lain-lain agensi kerajaan serta badan bukan kerajaan ditujukankepada setiap peringkat masyarakat iaitu pentadbir, orang ramai dan juga kanak-kanaksekolah. Aktiviti ini dapat mempertingkatkan kesedaran orang ramai terhadap alam sekitar serta tanggungjawab bagi memperbaiki dan menjaganya. Aktiviti ini dianggap penting kerana ia merupakan satu strategi pencegahan dan pengurusan alam sekitar. Selain itu juga melalui pendidikan ini kita dapat memperluaskan tahap kesedaran orang ramai kerana pengetahuan terhadap isu alam sekitar dari segi pemuliharaan alam sekitar atau terhadap implikasi sosial dan ekonomi dalam mempengaruhi keputusan mengenai soal alam sekitar adalah didapati kurang maju jika dibandingkan dengan rakyat di negara lebih maju. 

Tanggungjawab Orang Ramai

Selain daripada tindakan yang dilakukan oleh kerajaan dan pihak berkuasa, orang awam haruslah bertangungjawab dan sama-sama menjaga alam sekitar ini. Antara tindakan  yang boleh dibuat ialah elakan mengunakn kenderan persendirian sebaliknya gunakan kenderaan awam atau berkongsi kereta dan pada masa yang sama juga pemilik kenderaan tersebut hendaklah memastikan kenderaan mereka tidak melepaskan asap hitam dengan mengambil langkah-langkah yang ideal contohnya hantar kereta ke bengkel untuk pemeriksaan dan penyelenggaraan terutama bagi karburetor dan pam minyak supaya berada dalam keadaan baik. Orang awam juga boleh membuat aduan kepada Polis DiRaja Malaysia, Jabatan Bomba dan Penyelamat serta Pihak Berkuasa Tempatan yang terdekat jika terdapat pembakaran sisa pepejal dan laporan juga boleh dibuat kepada JAS mengenai sebarang pembakaran terbuka yang dilakukan oleh industri, tred dan ladang-ladang.